Hier anoniem en wereldster in het Midden-Oosten
Geschreven voor het Algemeen Dagblad 09-08-2012
AMERSFOORT- In het Midden-Oosten kan ze amper over straat. Maar thuis in Amersfoort kent niemand haar. Chopy Fatah (29) is de Koerdische Anouk – maar thuis gewoon Chopy.
In Turkije staan haar fans in de rij voor een handtekening. In Irak hangt ze levensgroot op billboards in de grote steden. En in Syrië, waar een hevige oorlog woedt, klinkt haar muziek desondanks op iedere straathoek. Chopy Fatah is een superster.
Maar niet als ze thuis is. Thuis, dat is Amersfoort, de stad waar de 29-jarige zangeres al het grootste deel van haar leven woont. Als ze op de fiets stapt om een broodje kaas te gaan eten, is er niemand die haar aanspreekt – of het moet de buurvrouw zijn. ,,In Nederland word ik nooit herkend,” zegt Chopy. ,,Soms is dat raar. Om de paar weken verplaats ik me van Nederland naar het Midden-Oosten, of andersom. Daar treed ik op voor 100.000 man, hier heb ik een anoniem leven. Ik heb geleerd om me aan te passen.”
Chopy is vooral geliefd onder Koerden, het volk dat verspreid is over Irak, Iran, Syrië en Turkije. Zelf werd ze geboren in de Koerdisch-Iraakse oliestad Kirkuk. Het was in de tijd waarin Koerden onder Saddam Hoessein ernstig werden onderdrukt. ,,Mijn vader was actief in het verzet en werd continu met de dood bedreigd. Mijn ooms zijn gemarteld, mijn vader heeft vaak in de gevangenis gezeten. Toen ik 3 jaar was, besloten ze te vluchten. Twee jaar lang waren we onderweg. Met de auto, en zelfs per ezel.”
In 1988 kwam het gezin in Nederland terecht. Ze hadden weinig meer bezittingen bij zich dan 200 cassettebandjes met Koerdische muziek. ,,Het inspireerde me, ik nam zangles en sloot me aan bij een Koerdisch koor. Op mijn 16de trad ik op tijdens een Koerdisch festival in Den Haag, dat werd op de internationale Koerdische televisie uitgezonden. Toen begon het balletje te rollen.”
Het onbekende meisje uit Nederland, dat perfect Koerdisch sprak én zong, werd in het Midden-Oosten onmiddellijk een hit. Sinds 2003 bracht ze zes cd’s uit. Regelmatig toert ze door de landen waar de miljoenen Koerden wonen; het zijn concerten waar soms meer dan 100.000 mensen op af komen, onder wie ook de president van Irak en de Koerdische president Barzani. Haar volgende doel is Europa.
De glanzende loopbaan van Chopy kent ook een donkere kant. Het Koerdische volk (ruim 45 miljoen mensen) leeft in het Midden-Oosten vaak op gespannen voet met de autoriteiten – en dat merkt ook zij. ,,In maart zou ik ter gelegenheid van het Koerdisch Nieuwjaar optreden in Turkije. De autoriteiten gaven geen toestemming en het feest werd afgeblazen.” Het resulteerde in een protest van de Koerden, waarbij de politie ingreep en meerdere doden vielen. ,,Verschrikkelijk.”
Ook in Syrië ervaart Chopy als Koerdische al langer problemen. Onlangs werd een optreden van haar geweigerd. ,,In mijn nummers zing ik over liefde, vrouwen en het leven. Dat het woord ‘Koerdistan’ er vaak in voorkomt, is voor tegenstanders genoeg. Ik hoop dat er wat verandert als president Al-Assad eenmaal weg is. Er is genoeg geleden.”
Chopy hoopt op de komst van één groot Koerdistan. Dat lijkt nog ver weg, al is het noorden van Irak inmiddels autonoom Koerdisch gebied. ,,Daar is het veilig, we hebben een eigen regering. De angst blijft. Kirkuk wordt nog geregeld opgeschrikt door bomaanslagen. Toen ik er laatst weer moest optreden, waren mijn Koerdische bandleden bang. Ik niet. Dat was waarschijnlijk mijn Hollandse nuchterheid.”
8
20
20
20
Leave a Reply