‘Victoire moet geholpen worden’
Dit artikel is op 11-05-2012 geplaatst op Wereldjournalisten.nl
De kans dat oppositieleider Victoire Ingabire ooit nog vrijkomt verdwijnt, nu aanklagers in Rwanda een levenslange straf tegen de politica hebben geëist. Haar familie in Zevenhuizen vreest voor haar leven en roept de Nederlandse regering op om in te grijpen. ‘Ze sterft een langzame dood.’
De ogen van Lin Muyizere worden vochtig wanneer hij over zijn vrouw praat. ,,De kinderen vragen iedere dag wat er nu gaat gebeuren, maar ik weet het niet.Ik ben machteloos.’’ Samen met zijn dochter Raïssa en andere familieleden staat hij iedere week met een tentje op het plein voor het Ministerie van Buitenlandse Zaken, waar hij aandacht probeert te krijgen voor het lot van zijn vrouw.
Na zestien jaar asiel in Nederland zit Victoire Ingabire sinds oktober 2010 vast in een zwaarbewaakte gevangenis in Kigali, waar ze heen was gegaan om mee te doen aan de presidentsverkiezingen. Ze werd gearresteerd op verdenking van haat zaaien en steun aan Hutu-extremisten. Aanklagers hebben een levenslange gevangenisstraf geëist tegen de politica. Ze achten haar schuldig aan betrokkenheid bij terrorisme en aan ontkenning van volkenmoord.
De 23-jarige Raïssa Ujeneza heeft, net als haar vader, weinig hoop op een eerlijk proces. Ze heeft haar moeder niet meer gesproken sinds ze in de gevangenis zit. Het enige contact verloopt via haar advocaten en partijleden. ,,Die brengen haar eten. Veel politici en critici zijn vermoord. Sommigen worden onthoofd in de bosjes teruggevonden, anderen worden vergiftigd.’’
Het lot dat haar moeder ondergaat, is volgens Raïssa ‘oneerlijk’ en‘onmenselijk’. Ingabire slaapt in een klein, betonnen, gebouw en heeft geen contact met de buitenwereld of met andere gevangenen. Zelfs de ramen zijn zwart geverfd. ,,Dat doen ze om haar te isoleren. Maar mijn moeder is een sterke vrouw die donders goed weet waar ze het voor doet. Voor een beter Rwanda,’’ vertelt Raïssa.
Hoewel ze constant bang is voor het lot van haar moeder, praat ze strijdlustig. En net als haar moeder in de gevangenis, draagt ze uit solidariteit een roze hemd.
De strijd met Kagame
De Rwandese regering ziet Victoire als een terrorist. Sinds de genocide in1994 is het verboden om openlijk over Hutu’s en Tutsi’s te spreken. Ingabire deed dit wel. Sterker nog, zij benadrukte dat er tijdens de genocide, waarbij 800.000 Tutsi’s werden vermoord, ook Hutu’s het slachtoffer waren. Zij werden veelal na de genocide door het Tutsi-leger uit de weg geruimd. Naast een onderzoek naar deze gruweldaden wil Ingabire ook aandacht voor de hongersnood onder Rwandese boeren en het repressieve beleid van president Paul Kagame.
Dochter Raïssa noemt het een politieke strijd met de president, die geen tegenspraak duldt en bang is om zijn presidentiële titel te verliezen. ,,Toen uit een enquête bleek dat mijn moeder veel aanhang had onder de Rwandese bevolking, opende hij de aanval. Kagame liet haar volgen, verspreidde geruchten in de Rwandese media en gooide haar op basis van genocidale ideologie in de gevangenis.’’
In diverse vernietigende rapporten, onder andere van Amnesty International, wordt de regering beschuldigd van het uit de weg ruimen van politieke tegenstanders en kritische journalisten. Dat de Westerse regeringen Rwanda door de economischevooruitgangen als een voorbeeld voor heel Afrika zien, is Raïssa dan ook een doorn in het oog.
,,Wij krijgen nog wekelijks telefoontjes van Rwandezen die honger lijden en in constante angst leven. Dit durven zij amper uit te spreken uit angst om in de cel te belanden of vermoord te worden. Gister nog hoorden wij dat er weer een journalist vermoord is teruggevonden.’’ Volgens haar raakt Kagame’s beleid ook mensen buiten Rwanda. Gevluchte Rwandezen durven zich amper uit te laten over de regering en critici worden geweerd. Zo komt de Nederlandse journaliste Anneke Verbraeken Rwanda niet meer in nadat zij in 2010 herhaaldelijk met Ingabire werd gezien.
Bewijsmateriaal
Kagame gaf eerder aan bewijsmateriaal in het huis van Ingabire te hebben gevonden waaruit bleek dat zij een terroristische groepering in Congo financieel steunt. ,,Deze terroristenzijn van plan de genocide in Rwanda te voltooien. Niemand staat boven de wet, ook Ingabire niet,’’ zei Kagame eerder tijdens een interview.
Voor deze invallen werd de Nederlandse justitie ingeschakeld. De banktransacties die in beslag genomen werden, worden door Kagame in verband gebracht met het financieel steunen van een terroristische groepering. Wanneer Lin gevraagd wordt naar de geldstroom, kijkt hij verdrietig naar de grond. Het doet hem pijn dat er zo over zijn vrouw gesproken wordt. ,,Een deel van het geld was voor een neefje dat geld nodig had voor zijn studie. Een ander deel werd door een stichting waar Victoire bij betrokken was overgemaakt. Er klopt helemaal niets van de beschuldigingen.’’
De huiszoeking leidde tot ophef in de Tweede Kamer. De PvdA, ChristenUnie en SP vonden in 2011 dat Nederland het verzoek van een bewind dat mensenrechten schendt, hadden moeten afwijzen. Toch blijft het nu vanuit Den Haag akelig stil. ,,De regering sluit haar ogen voor het lot van mijn moeder en andere Rwandezen. En door de ontwikkelingshulp die ze al jaren geven, steunen zij het repressieve beleid van Kagame,’’ vindt Raïssa. Volgens haar mag al het geld dat nog gegeven wordt, vandaag nog worden stopgezet omdat de geldstroom direct naar de repressieve regering van Kagame gaat.
Genocide-verleden
Victoire Ingabire was bij een vriendin in Nederland toen de genocide in 1994 Rwanda uitbrak. Omdat haar man en kinderen toen nog in Rwanda verbleven, zette zij alles op alles om ze naar Nederland te krijgen. Het gezin wist met behulp van Ingabire de grens te bereiken en vluchtte op een vrachtschip naar Nederland. ,,Dat zij toen op vakantie was, is onze redding geweest. Anders waren we er niet meer geweest,’’ vertelt Raïssa.
Het gezin belandde in Zevenhuizen. Victoire werkte, verzorgde het huishouden, was een betrokken moeder en zette zich in voor diverse stichtingen die hulp boden aan Rwanda. ,,Een vrouw met enorm veel energie,’’ zegt haar dochter. ,,Ze was bij iedere ouderavond aanwezig.’’
Victoire wilde altijd terugkeren naar Rwanda, maar werd tegengehouden door het beleid van Kagame. Uiteindelijk besloot zij dat er wat moest veranderen in haar geboorteland. Ze richtte een eigen partij op en besloot zich vol overgave te richten op het presidentschap.
De schok was groot voor Raïssa toen haar moeder werd opgepakt. Toch heeft ze begrip voor haar keuze. ,,Mijn moeder heeft altijd een sterk gevoel voor rechtvaardigheid gehad. Wanneer ik terug kon gaan naar de dag dat zij vertrok, zou ik haar niet tegenhouden”. Toen Victoire verscheen, waren veel Rwandezen opgelucht. Nu zij in de gevangenis zit, is de hoop onder de bevolking weg. ,,Een bezoekje zit er niet in. Wanneer één van de familieleden zich in Rwanda laat zien, belanden ook zij waarschijnlijk in de gevangenis”.
Inmiddels wordt er al anderhalf jaar van alles geprobeerd om Ingabire vrij te krijgen. Gesprekken met de ambassade, politici en de media liepen op niets uit. Ingabire trok zich een paar weken geleden terug uit haar eigen proces, omdat dit volgens haar oneerlijk verliep. Ook bij vader Lin zinkt de moed in de schoenen. ,,Ik val vaak huilend in slaap, vooral wanneer één van de kinderen iets vraagt of wanneer ik iets negatiefs in het nieuws lees. Toch blijven we doorgaan. Mijn kinderen willen hun moeder terug. Ik wil mijn vrouw terug.’’
Vanuit Rwanda verwacht hij niets meer. Daarom richt Lin zich op de Nederlandse regering. Eén van zijn grootste angsten, is dat Victoire in de gevangenis omgebracht wordt. Ook zit de kans er dik in dat ze levenslang achter tralies belandt. Lin: ,,En als dat gebeurt, sterft ze alsnog.’’
8
20
20
20
Leave a Reply